Niet lang geleden, heb ik een periode van bijna een heel jaar gestreden tegen burn out verschijnselen. De symptomen: slecht slapen; soms met moeite een paar uur per nacht, wazig in mijn denken; na een uurtje werken me niet meer kunnen concentreren, allerlei vage lichamelijke klachten, en me niet kunnen opladen voor dingen die ik moest doen op een dag.

Ik geef me niet zo snel gewonnen, en heb dan ook van alles geprobeerd om te ontkennen dat het burn out verschijnselen waren. Ik veranderde de inhoud van mijn werk, ik veranderde de tijden van mijn werk, en heel sporadisch liet ik aan mijn team en medewerkers doorschemeren dat ik soms niet goed functioneerde. Slechts een paar mensen die heel dicht bij mij stonden, wisten van mijn worsteling.

Plannen
Maar zoals elke ondernemer, is het geen optie om je ziek te melden en naar de ARBO arts te gaan. Ik leerde in deze periode om mijn werkzaamheden extreem goed te plannen, alleen ‘ja’ te zeggen tegen dingen die ik echt wilde of die echt moesten. Op de momenten dat ik helder was besteedde ik al mijn focus aan het plannen van mijn dagen. Op die manier wist ik in tijden dat ik nauwelijks helder kon nadenken, precies wat ik moest doen.

Hele lichaam
Daarnaast plande ik heel veel rust en ontspanning in vlak vóór belangrijke afspraken, vergaderingen en spreekbeurten, zodat ik dan zeker wist dat ik op belangrijke momenten goed functioneerde. Het was een uitdagende periode; heel leerzaam, heel confronterend en het leerde me de realiteit van een burn-out. Een burn-out is niet iets wat alleen maar tussen je oren zit, het gaat in je hele lichaam zitten.

Mentaal
Ik sta heel positief en dankbaar in het leven, en met depressieve gedachten heb ik gelukkig niet hoeven af te rekenen. Toch wist ik dat ik mentaal sterker moest worden om uit deze symptomen te breken. Ik richtte me daarom op een meditatieve levensstijl. Dat houdt voor mij in dat ik alle vormen van meditatie ging onderzoeken; de wetenschappelijk bewezen gevolgen van meditatie tot de achterliggende filosofieën, de mythes en de onzinnige marketing er omheen. Zo kwam ik voor mezelf tot een manier waarop ik leerde om heel diep te ontspannen en tot nieuwe inzichten te komen. Momenteel ben ik een training aan het ontwikkelen, zodat iedereen kan profiteren van deze zoektocht. Voor hen die zich afvragen of ik nu afgedreven ben in de New Age beweging, kan ik aangeven dat ik juist ontdekt heb wat (vooral westerse) Christenen kwijtgeraakt zijn in hun spiritualiteit en geloofsleven.

Geestelijke boost
Ook al zorgde meditatie er voor dat mijn nachtrust verbeterde, mijn denken helderder werd, mijn levensvreugde zelfs toenam en mijn geestelijke leven een ongekende boost kreeg, de burn-out verschijnselen hielden aan. Er waren dagen dat ik nauwelijks kon werken en dagen dat ik maximaal 4 uur kon werken. Als ik toch langer door ging, moest ik de volgende nacht en dag de prijs betalen.

Lichte last
Een van de tekstgedeeltes waar ik uren op mediteerde was waarin Jezus zei: “mijn juk is zacht en mijn last is licht’. Dit zorgde er voor dat ik tot inzichten kwam hoe ik mijn takenpakket moest aanpassen. Zakelijk gezien leek het op een gegeven moment een onverantwoorde stap, maar ik was er van overtuigd dat ik het verkeerde juk op mijn schouders had. Ik koos er voor om geen zware last te blijven tillen en geen hard juk op mijn nek te dragen.

Stap
Ik zette daarom een stap om concreet iemand aan te nemen om een deel van mijn taken over te nemen. Om een lang verhaal kort te maken, uiteindelijk bleek dat dit niet de oplossing was, maar dat dit wel tot de oplossing leidde. In de organisatie kwamen dingen in beweging en kon ik alsnog mijn takenpakket wijzigen.

Symptomen verdwijnen
Op het moment dat deze wijziging concreet werd, verdwenen van de ene op de andere dag nagenoeg al mijn burn-out symptomen. Ik kon haast niet geloven dat ik gewoon weer kon doen wat ik wilde, niet meer zorgvuldig alles hoefde te plannen, maar gewoon leven en werken en genieten.

Opwaarste kracht
Net als een luchtballon plotsteling opstijgt, is het niet zo dat hij opstijgt door dat kleine beetje warme lucht wat je als laatste er bij doet, maar door alles wat er aan vooraf ging. Zo zal deze ene wijziging niet het hele antwoord zijn, maar wel de grootste sleutel. Lang vroeg ik me af wat er nu precies was gebeurd, maar dat werd me op een gegeven moment duidelijk.

Medicijnen, meditatie en confrontatie
Medicijnen kunnen helpen om bepaalde symptomen te bestrijden, ik heb ze zelf niet gebruikt. Meditatie kan helpen om stress te verminderen en mentaal sterker te worden. Maar als je verwacht dat deze dingen je burn-out volledig kunnen wegnemen, mis je toch nog iets. Uiteindelijk heb ik gezien dat burn-out met name wordt veroorzaakt door slepende teleurstelling. Ik ben daar voor mezelf volledig van overtuigd. Een grote teleurstelling kunnen we een plekje geven. Maar als je leven voortdurend je martelt met teleurstellingen, met dingen die anders uitpakken dan je hoopt, met hoop die weer de grond in wordt geboord, dan raakt je hart uitgeput. Dan putten de mentale klappen je fysieke gestel uit.

Glas water tillen
Als je de keuze hebt tussen het tillen van een glas water of een blok beton, dan kies je voor een glas water. Maar als je moet kiezen tussen 4 uur een glas water tillen of 1 minuut een blok beton, wordt de situatie anders. Zo is het ook met een leven met kleine, voortdurende teleurstellingen. Het hoeft niet eens heftig te zijn, maar wel langdurig, veelvuldig en herhaaldelijk. Als je knock out geslagen wordt in een bokswedstrijd, weet je dat je moet herstellen. Maar als je ronde na ronde tikken krijgt, kan het zijn dat je op een gegeven moment ook niet meer aan kan. Zo zijn kleine, voortdurende, aanhoudende teleurstellingen de overduidelijke oorzaak geweest voor mijn totale opbranding.

Niet noemenswaardig
Ik kan omgaan met teleurstellingen in mijn leven. Ik trek er lessen uit (vertrouw me, er is geen teleurstelling in mijn leven waar ik geen lessen uit geleerd heb over wat ik moet aanpassen en bijstellen), ik vergeef de betrokkenen en ga door met frisse moed. Maar de kleinere teleurstellingen, de taken die ik al vele maanden wilde delegeren, maar wat niet lukte, nieuwe relaties in mijn leven die uiteindelijk toch niet werden wat ik had gehoopt, nieuwe initiatieven die op niets uitliepen, allemaal niet levensbedreigend, niet noemenswaardig, niet al te schokkend, maar wel mentale tikken die mij uiteindelijk knock-out kregen.

Mentaal en fysiek
Ooit sprak de wijze koning Salomo: “Langgerekt hopen maakt het hart ziek”. Dit komt er op neer dat mentale zaken op een bepaald moment overslaan in fysieke condities. Ook al heb je niet lichamelijk jezelf uitgeput, toch raakt je lichaam en je ziel volledig uitgeput.

Omslag
Net zo ongrijpbaar als de symptomen kwamen opdagen, zo verdwenen ze ook. Het was op het moment dat ik zag dat dingen in mijn leven een wending namen, dat dingen gingen zoals ik graag wilde, zoals bij mij paste en ik kleine en grotere doelen en dromen in vervulling zag gaan, dat de zon doorbrak in mijn hart. Terwijl ik de ene dag nog met moeite mijn takenlijstje afwerkte, kon ik de volgende dag weer alles doen wat ik wilde. Alle symptomen verdwenen binnen enkele dagen.

Les lezen
Ik hoop met dit verhaal jou niet de les te lezen, niet te vertellen of jouw aanpak van overspannenheid of burn-out goed of fout, effectief of ineffectief is. Ik wil gewoon inspireren, om vooral door te gaan, om vooral te weten dat je sterk wordt in tijden van burn-out en dat je vooral door moet gaan met dromen, ondernemen, proberen, nieuwe dingen doen, blijven vertrouwen en van het leven houden! Als ik was gestopt met stappen zetten in mijn leven en ondernemerschap vanwege een burn-out, dan had het omslagpunt ook nooit zo snel gekomen.

Geef nooit op
Als ik was gestopt met alles vanwege de ontmoediging en de slopende strijd tegen burn-out symptomen, zou ik nooit gezien hebben hoe een leven met voortdurende teleurstelling, werd omgedraaid in een leven met meevallers, nieuwe hoop, succes en levensvreugde! Mijn vrouw en ik noemen het een continue ‘victory parade’! Zo’n overwinningsroes is gegarandeerd weggelegd voor iedereen die eerlijk is met zichzelf tijdens een burn-out, bijstelt, niet opgeeft en weet dat het leven voor ze is en niet tegen ze!